De innerlijke criticus; hij is altijd aanwezig gedurende ons leven.

Het thema van de innerlijke criticus is mij wel bekend. In mijn hoofd neemt die criticus vaak een grote plek in. En tot niet zo lang geleden wist ik niet zo goed hoe ik om moest gaan met zijn oordelende en negatieve invloed. Maar onlangs heb ik het ontdekt en dat wil ik graag dit met jullie delen!

Het volgende stukje is gebaseerd op een script van Barbara McGavin en Ann Weiser Cornell: “Handleiding bij het leren focussen en begeleiden”.

Wij hebben meerdere innerlijke delen in ons: het innerlijke kind, de volwassene, de innerlijke twijfelaar, etc. Ook hebben we allemaal een innerlijke criticus. Al die delen zijn gedurende ons leven bij ons en komen op meerdere momenten in ons leven tevoorschijn. Belangrijk is om deze delen in onszelf te herkennen, de werking ervan te kennen, hun motieven, behoeftes en ermee om te leren gaan. Door die kennis wordt het namelijk makkelijker om niet in de val te lopen ons er mee te identificeren.

Een veelvoorkomende manier waarop een aanval van de criticus zich aandient is dat je het gevoel hebt dat iets van buitenaf je aanvalt. Een stem die je herinnert aan je ouders; een leraar; een baas etc. Vaak voelt het als een aanval op je eigenwaarde.

Die stem zegt je bijvoorbeeld:
Jij bent zo lui!
Je kan het niet, je bent te dom om dat te kunnen!
Je kan het veel beter!
Je bent niet de knapste!

Dus als je ooit een innerlijke kritische stem iets negatiefs over jezelf hoort zeggen, weet dan dat jouw innerlijke criticus de kop opsteekt.

Het is van essentieel belang dat je die kritische woorden niet voor waar aanneemt, want dan identificeer je je met het bekritiseerde. Je wordt dan het slachtoffer van je criticus. Er zijn verschillende manieren op om de criticus te reageren. Je kan:

• onder de kritiek bezwijken (je zit niet lekker in je vel, je wordt emotioneel, gaat vermijdend gedrag vertonen, etc)
• Het met dit criticus eens zijn (ik ben zo stom!)
• er de strijd mee aangaan (ik ben niet stom!)
• proberen het te negeren (afleiding zoeken).

Besef dat onze criticus ergens bang voor is! Dat dit kritisch deel zich zorgen maakt om jou!

Ook je moeder, juf of baas gaf jou in het verleden kritiek, omdat hij of zij ergens bang voor was. Bijv. dat je niet deed wat ze wilde, dat een werkstuk niet op tijd gemaakt werd, dat je niet gemotiveerd was.

Het gebeurde ook dat hij of zij voor je zorgde: bijv. dat je een goede opleiding afrondde, dat je op tijd iets afmaakte, een belediging vermeed.

Belangrijk dus is om te weten dat de criticus altijd goede intenties heeft, maar dat zijn manier van communiceren niet vriendelijk is.

Onderzoek eens waar jouw innerlijk criticus bang voor is.

Je kan hem met mildheid vragen, “Waar maak je je zorgen om? Wat is de reden van je kritiek ? Misschien wil hij je waarschuwen, misschien wil hij bepaalde consequenties of onprettige gevoelens voorkomen. Als je weet waar hij bang voor is, voelt hij zich gehoord en is zijn functie vervuld want hij heeft je gewaarschuwd!

Als we de criticus kunnen opmerken en hem laten weten dat we horen en voelen hoe hij zich voelt, meevoelen en empathie tonen voor zijn angsten, dan begint hij te transformeren.

Voel maar eens wat er gebeurd als je zegt:
Ik merk dat je bang bent dat ik echt lui ben.
Ik merk dat je bang bent dat ik dat niet zal kunnen.
Ik merk dat je je zorgen maakt dat ik mijn best niet doe.
Ik hoor dat je bang bent dat ik niet knap ben.

Als je de criticus op deze manier aandacht geeft, identificeer je je er niet mee en kan je vrijer je eigen keuzes maken.

Bedank hem voor zijn boodschap en laat hem weten dat je zelf regie neemt en een eigen beslissing over hoe een situatie opgelost kan worden.

Je kan dan zelf vanuit je innerlijke rust een probleem oplossen op de manier zoals jij het wilt en niet blind de criticus volgen of lijden onder zijn oordeel.

Dit inzicht heeft mij erg geholpen en ik deel het met jullie omdat ik voor jullie hetzelfde wens.

Oorspronkelijk geschreven: 5 maart 2018